Onlangs was het weer eens zover: dat ik ziek werd. Koorts. Een lamlendig gevoel. En het eten, dat me doorgaans goed smaakt, smaakt totaal niet. Wat vervelend nou! Ik heb een hekel aan ziek zijn - zo stel ik vast. Ik word er ook wat depressief van! Het komt ook zo ongelegen, en onverwacht.

Terwijl ik daarover nadenk, realiseer ik me dat zulke dingen in het leven gebeuren. Dingen, die je uit je ritme halen; dingen die heel storend zijn. Zomaar ineens, onaangekondigd, doet zich iets voor dat je niet hebt ingecalculeerd. Je wordt ziek. Of werkeloos. Of je wordt overvallen door de mededeling dat je levenspartner het niet meer ziet zitten met jou. Een rekensommetje leert, dat je financieel aan de grond zit, en dat het toch ècht anders zal moeten. Er gaat iemand dood. Of je kind brengt je zonder omwegen tot het inzicht, dat je zelfbeeld ernstige herzieningen behoeft. Verlieservaringen: ze kunnen je leven aardig verstoren...
Een eerste reactie is vaak: de ontkenning. Het zal wel meevallen! Of: een list. Is er niet een mogelijkheid om tòch vast te houden aan de oude vertrouwde werkelijkheid? Het lot kan wel van alles willen, maar het moet toch mogelijk zijn om je daaraan te onttrekken. Leren vliegen...: leren om de feiten te negeren. Maar helaas: soms lukt het wel even om in dromen te geloven, maar vroeg of laat blijkt dan tòch weer, dat je niet om de feiten heen kunt.
Het is goed om te gaan inzien, dat het ook niet in ons belang is om de tegenslagen te willen ontlopen. Zolang het leven voortkabbelt, en zolang alles "naar wens" verloopt lopen we een goede kans, dat de tijd ons door de vingers glijdt, zoals water. Het kan maar zo, dat we nauwelijks beseffen waar we mee bezig zijn. En vaak komen we aan de vraag naar de zin en de betekenis van de dingen maar amper toe. Zolang het leven voortstroomt, hebben we er waarschijnlijk ook wel zin in: kennelijk beseffen we intuïtief, dat er voldoende mogelijkheden zijn om keuzen te maken; om het leven naar onze hand te zetten. En om die dingen op te zoeken of te doen, waarvan we kunnen genieten... Het leven als een "mer à boire".

De zin-vraag wordt pas dringend, zodra er een dam wordt opgeworpen. De stroom komt dan tot stilstand, en we vragen ons af: wat heeft dit allemaal nog voor een waarde? We worden depressief, omdat allerhande "vanzelfsprekende" mogelijkheden ineens ophouden te bestaan. Nu kan ineens niet meer wat vroeger wèl kon. Door dit verlies is me eigenlijk alles uit handen geslagen. Dat zo'n verstoring van de "normaliteit" niet alleen maar verdrietig is, wordt misschien duidelijk uit de volgende anecdote. Een groep leerlingen wilde wel eens naar het buitenland, om op zoek te gaan naar een andere leermeester. Hun leermeester vond dat geen slecht idee; hij gaf toestemming. Daarop vroegen zijn leerlingen: hoe zullen we weten of een leermeester goed is? Waarop zij ten antwoord kregen: vraag hem, hoe je ongestoord kunt studeren. Wanneer hij daarop een goed antwoord weet, is het een slechte leermeester. Want goed studeren kun je alleen, wanneer je je kunt laten storen door wat er om je heen en met je gebeurt.
Ik denk dat dit ook geldt voor de school van het leven: het antwoord op de vraag naar de waarde van ons leven kan niet eens voor altijd worden gegeven. Want elk antwoord draagt het karakter van voorlopigheid. Elke waardering zal vroeg of laat weer op losse schroeven komen te staan: zodra onze ervaringen in tegenspraak zullen blijken met de oordelen, die we ons hebben gevormd. Wat heeft mijn leven nog voor waarde? Deze vraag is, wanneer die zich ineens onverwacht weer opdringt, misschien wel van grote betekenis: omdat de verstoring van de antwoorden, die we met ond meedragen, de aanzet kan zijn voor verdere groei.

Naar de volgende pagina

Terug naar de indexpagina

Reactie? Zend een E-mail